Aksolotl amerykański

W odpowiedzi na sugestię pewnej oceniającej, aby zacząć pisać też trochę dla młodszej części publiczności, postanowiłam stworzyć artykuł o pewnym sympatycznym zwierzątku, które z pewnością jest już znane ostatnim klasom gimnazjum, chociaż myślę, że jest to stworzenie na tyle interesujące, że cała reszta również z przyjemnością go pozna. Powitajcie Aksolotla meksykańskiego, a dokładnie Ambystomę meksykańską. Skąd się bierze nieporozumienie w nazwach? Dlaczego aksolotle są tak ciekawe? Zapraszam do lektury!

Czym jest aksolotl a czym jest Ambystoma?

Aksolotl oznacza stan rozwoju osobniczego, zaś Ambystoma to nazwa konkretnego gatunku, u którego ten stan rozwoju występuje. Czym jest ten stan rozwoju osobniczego? To krótko mówiąc - larwa, żyjąca w wodzie, u której występuje zjawisko neotenii.

Czym jest neotenia? 

Zacznijmy od tego, że w środowisku naturalnym aksolotle żyją w jaskiniach, w których panuje niedobór jodu. Jod jest pierwiastkiem, który jest potrzebny do odpowiedniego działania tarczycy, czyli organu wydzielającego hormony, które, można powiedzieć, że pobudzają organizm do dalszego rozwoju. Ale gdy tego jodu nie ma, hormon nie jest wydzielany i taki właśnie aksolotl nie może się dalej rozwijać. Aby zachować ciągłość gatunku, aksolotle uzyskały możliwość rozmnażania się w tym stadium larwalnym. I tym właśnie jest neotenia - zdolnością form larwalnych do rozmnażania płciowego. Stąd też wzięły się u aksolotli te charakterystyczne wyrostki skrzelowe. U form dorosłych płazów nie występują takie.

Czy możliwe jest przekształcenie aksolotla w formę dorosłą?

Dlaczego nie? W warunkach laboratoryjnych podaje mu się hormony tarczycy i płaz ten przekształca się w dorosłego osobnika. Zanikają mu wtedy skrzela oraz płetwa ogonowa, następują zmiany w budowie ciała. Larwa zaczyna pobierać tlen z powietrza oraz zrzucać nabłonek z powierzchni ciała. Pierwszym badaczem, któremu udało się tego dokonać była polska biolog - Laura Kaufmann. 

Forma barwna ciemnoszara

Gdzie występują aksolotle?

W warunkach naturalnych gatunek występuje obecnie w jednym jeziorze na świecie - jeziorze Xochimilco, na południe od miasta Meksyk. Dawniej spotykany był też w kilku jeziorach, które zostały jednak osuszone, aby zapobiec zalewaniu okolicy. Można zatem powiedzieć, że jest to gatunek endemiczny - występujący tylko na jednym, ściśle określonym obszarze na świecie. 

W Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych są na czerwonej liście gatunków krytycznie zagrożonych o najwyższej kategorii ryzyka. W środowisku naturalnych istnieje około 700 do 1200 osobników, żyjących w sześciu różnych miejscach tego jeziora. Gatunek jest pod szczególną ochroną rządu w Meksyku oraz pod kontrolą Konwencji o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem. Stosuje się wiele działań, które mają na celu ochronę tego zwierzęcia.

Jakie znaczenie mają aksolotle?

Są one cennym zwierzęciem laboratoryjnym. Wykonuje się na nim badania z zakresu transplantacji, badania wad serca, endokrynologii (dziedzina zajmująca się zaburzeniami w wydzielaniu hormonów) oraz genetyki.

Budowa aksolotla

Ciało jest grzbietobrzusznie spłaszczone. Ma dużą i szeroką głowę z trzema parami zewnętrznych skrzeli. Delikatne kończyny zaopatrzone są w cztery palce, jeśli chodzi o kończyny przednie, oraz pięć w przypadku tylnych. U form larwalnych występuje płetwa ogonowa. Możemy spotkać dwie formy barwne - ciemnoszarą z licznymi ciemnymi plamkami, czyli taką, jaką można spotkać w środowisku naturalnym oraz albinotyczną - białawą lub jasnoróżową z czerwonymi skrzelami. 

Forma barwa albinotyczna

Czy można hodować aksolotle?

Naturalnie. Kilku moich znajomych posiada takie sympatyczne zwierzątka. Należy pamiętać, że aksolotle prowadzą nocny tryb życia, a w dzień najczęściej chowają się w jakichś ciemnych kryjówkach. Całe swoje życie spędzają w wodzie, która w hodowli powinna mieć do 22 stopni. Zbiornik powinien być obsadzony roślinami oraz nie powinno w nim być innych zwierząt. Są one drapieżnikami, o czym świadczą szczątkowe zęby. Lokalizują pokarm przy pomocy węchu. Zjadają wodne bezkręgowce, larwy owadów, dżdżownice lub małe ryby; zdarza się też, że posmakuje im mięso wołowe. Trzymane w grupie obgryzają sobie kończyny oraz końcówki płetwy ogonowej. Mają jednak ciekawą zdolność do regeneracji utraconych części ciała. 

Netografia:

www.crazynauka.pl

http://g1zakopane.szkolnastrona.pl

http://bioslawek.wordpress.com

http://www.sadistic.pl/ambystoma-meksykanska-vt141861.htm

http://www.kakadu.pl

ekologia.pl

Pozdrawiam, lum.

Mam nadzieję, że się podobało w miarę i wszystko jest zrozumiałe.