Tasiemce - co to jest i jak się przed tym uchronić?

Tasiemiec to pojęcie znane prawdopodobnie każdemu. Jest to pasożyt wewnętrzny, płaziniec, który żyje w ludzkim jelicie i powoduje zaburzenia zdrowia. W tym poście chciałabym przybliżyć Wam te niebezpieczne stworzenia.

Ciało tasiemca składa się z główki nazywanej skoleksem z narządami czepnymi, szyjki, czyli miejsca, gdzie komórki się namnażają i różnicują oraz z członów tworzących strobilę, w których znajduje się macica wypełniona jajami. 

Ogólna budowa tasiemców

Budowa główki tasiemca nieuzbrojonego oraz uzbrojonego.

Tasiemce nie posiadają układu pokarmowego. Został zredukowany, ponieważ chłoną one związki odżywcze z otoczenia (jelita żywiciela). Nie posiadają również układu krążenia. Oddychają beztlenowo, ponieważ w ich środowisku życia, dostęp do tlenu jest ograniczony (wbrew pozorom w naszym jelicie panują warunku beztlenowe). Jeśli chodzi o układ nerwowy, jest on słabo rozwinięty.

Te pasożyty są zazwyczaj obojnakami. Występuje u nich najczęściej zapłodnienie krzyżowe. Mają one złożony rozwój, różniący się nieznacznie u innych gatunków.

Opiszę teraz najbardziej niebezpieczne dla człowieka gatunki oraz objawy zakażenia nimi.

TASIEMIEC NIEUZBROJONY

• ·         Najczęściej spotykany tasiemiec w Polsce
• ·         Pasożyt bydła i człowieka
• ·         Żyje w jelicie cienkim
• ·         Do ściany jelita przytwierdza się przy pomocy czterech ssawek, które są umieszczone na skoleksie
• ·         Mierzy do 12 m długości
• ·         U człowieka może występować tylko jeden osobnik
• ·         Posiada on dwóch żywicieli. Żywicielem pośrednim jest bydło rogate, które zaraża się poprzez
• sożycie jaj lub członów tasiemca z wodą i pokarmem. Żywicielem ostatecznym jesteśmy my – ludzie.

Zarazić się możemy poprzez spożycie surowego lub niedogotowanego mięsa krowy, które zawiera larwy

tasiemca.

Skoleks oraz szyjka tasiemca nieuzbrojonego. Cztery plamki na skoleksie to ssawki.

Objawy zakażenia są niezbyt specyficzne i należą do nich:

·         Ból brzucha

·         Mdłości

·         Zwiększone łaknienie

·         Wymioty

·         Chudnięcie lub duża nadwaga

W przypadku ich wystąpienia, należy udać się do lekarza, który zleci ewentualne dalsze badania.

W leczeniu tego pasożyta stosuje się różne preparaty, a terapia trwa nawet kilka miesięcy. Przed

zakażeniem tasiemcem nieuzbrojonym możemy się uchronić spożywając mięso z pewnego źródła, nie

jedząc surowych i półsurowych mięs (krwiste steki itd.) oraz jeśli chodzi o większe działania –

polepszając warunki hodowli bydła.

TASIEMIEC UZBROJONY

·         Występuje głównie w jelicie cienkim

·         Mierzy do 6 m długości

·         Może osadzać się w mięśniach i narządach człowieka jako larwa - wągier

·         Posiada on haczyki i przyssawki na skoleksie

·         W jego cyklu życiowym również występuje dwóch żywicieli. Pośrednim jest świnia, która zaraża się przez spożycie jaj tasiemca z nieodpowiednio zabezpieczonych ustępów, zaś ostatecznym człowiek, który w szczególnym wypadku może być również i tym pośrednim.

Ludzie zarażają się przez zjedzenie surowego lub niedogotowanego mięsa ze świni lub dzika

(są wtedy żywicielami ostatecznymi) oraz przez zjedzenie nieumytych jarzyn, na których

znajdują się jaja tasiemca (są wtedy żywicielami pośrednimi).

Skoleks oraz szyjka tasiemca uzbrojonego. Między przyssawkami (cztery plamy) widoczny "wieniec" z haków, przy pomocy których tasiemiec przytwierdza się do ściany jelita.

Objawy zakażenia tym tasiemcem to:

·         Niedokrwistość

·         Uczucie osłabienia

·         Biegunka lub zaparcia

·         Pobudliwość lub apatia

·         Zawroty i bóle głowy

·         Utrata apetytu

·         Nudności

·         Chudnięcie

I również, jak u tasiemca nieuzbrojonego, w przypadku wystąpienia tych objawów,

należy udać się do lekarza.

Zakażenie tym tasiemcem może być szczególnie niebezpiecznie, ponieważ larwy - wągry

uwolnione z jaj mogą przenikać do naczyń krwionośnych, którymi mogą być przeniesione do

takich narządów, jak mózg, oko, wątroba lub mięśnie. Choroba powodowana przez wągry

nazywa się wągrzycą.

Leczenie pasożytnictwa jelitowego następuje przy pomocy środków farmakologicznych, a

przy leczeniu wągrzycy potrzebne mogą być nawet działania chirurgiczne i leczenie energią

promienistą. Aby uchronić się przez zarażeniem, powinno się spożywać mięso poddane

skutecznej obróbce termicznej (gotowanie, pieczenie, smażenie), myć dokładnie jarzyny oraz

przestrzegać czystości na terenie chowu świń.

TASIEMIEC - BRUZDOGŁOWIEC SZEROKI

·         Powoduje u ludzi chorobę nazywaną difylobotriozą

·         Osiąga do 20 m długości

·         Występuje przede wszystkim w krajach nadbałtyckich, Irlandii, Szwajcarii i delcie Dunaju

·         Ma charakterystyczne bruzdy czepne po bokach

·         Posiada dwóch żywicieli pośrednich: skorupiaka z rzędu widłonogów (zaraża się przez zjedzenie larwy żyjącej w wodzie) oraz rybę kostnoszkieletową, czyli np. szczupak, okoń itd (do zarażenia dochodzi przez zjedzenie zakażonego skorupiaka). Żywicielem ostatecznym jest ssak, np. człowiek.

Ludzie moją się nim zarazić poprzez zjedzenie ryby, w której mięśniach znajdują się larwy. 

Skoleks i szyjka bruzdogłowca. Na skoleksie charakterystyczne bruzdy , wyglądające na powyższych obrazku jak płaty skóry.

Objawami zakażenia są:

·         Niedrożność jelit

·         Biegunka

·         Ból brzucha

·         Niedokrwistość spowodowana brakiem witaminy B₁₂

Leczenie tego tasiemca jest proste. Choremu podaje się leki przeciwko pasożytom, dzięki

którym bruzdogłowiec obumiera i zostaje wydalony na zewnątrz.

Zapobieganie zakażeniu obejmuje takie czynności, jak: właściwe zabezpieczanie kanałów oraz

ścieków oraz unikanie spożywania surowych ryb oraz produktów ich pochodzenia.

TASIEMIEC BĄBLOWCOWY

·         Bytuje w jelicie cienkim psowatych

·         Posiada podwójny wieniec 30-36 haczyków

·         Jego dorosła postać (żyjąca w psowatych) ma do 6 mm długości

·         U ludzi powoduje chorobę – bąblowicę. W przewodzie pokarmowym ludzi z jajeczka wykluwa się larwa – onkosfera, która przedostaje się do układu krwionośnego i wędruje do wątroby lub płuc, nerek, śledziony, mózgu. NIELECZONA CHOROBA POWODUJE ŚMIERĆ CZŁOWIEKA.

·         Człowiek jest tu żywicielem pośrednim, a ostatecznym pies, lis, szakal, które zarażają się przez spożycie zakażonego mięsa.

Zarazić się nim możemy na dwa sposoby:

* doustnie: spożycie owoców leśnych zanieczyszczonych odchodami np. lisa oraz przez zanieczyszczoną wodę lub pokarm

* kontakt bezpośredni z żywicielem ostatecznym: brudne ręce po głaskaniu psa (w jego sierści mogą być jajeczka tasiemca)

Tasiemiec ten jest niewielkich rozmiarów.

Objawy zakażenia zależą od umiejscowienia larwy.

Metodą leczenia, która jest całkowicie skuteczna, jest wycięcie pasożyta z zaatakowanego

narządu. Jednak sama terapia jest bardzo długotrwała i skomplikowana, a więc należy uważać,

aby się nie zarazić. Zapobieganie obejmuje ścisłe przestrzeganie zasad higieny, unikanie zabaw

z nieznanymi psami, dozór nad mięsem w rzeźniach, odrobaczanie zwierząt oraz mycie owoców

leśnych przed spożyciem.

Przedstawione gatunki są najczęściej spotykanymi u ludzi. Mam nadzieję, że nikogo nie

przestraszyłam, a jedynie uświadomiłam o istniejącym zagrożeniu. ;)

Należy również pamiętać, że samo posiadanie tasiemca nie jest śmiertelne, jeśli zastosuje się

odpowiednie leczenie. Skutkiem zarażenia tasiemcem są ubytki na zdrowiu, zaś śmierć

powodują ewentualne choroby powiązane z tymi właśnie ubytkami. Tasiemiec jest pasożytem, a więc sam w

sobie nie zabija, ponieważ śmierć żywiciela ostatecznego spowodowałaby i jego śmierć.

Dlatego też nie pozwala on na wniknięcie drugiego tasiemca do organizmu.

W przypadku zauważenia objawów, które podałam, należy zachować spokój i udać się do

lekarza.

Mam nadzieję, że post jakoś wyszedł i nie zanudziłam nikogo. Proszę o uwagi na jego temat,

czy się podobał, nad czym powinnam popracować i tym podobne.

Pozdrawiam, Lumaris.

Bibliografia:
Strony internetowe o pasożytach oraz angielska wikipedia.
"Biologia" Ville'go.
podręcznik "Biologia 1, zakres rozszerzony" wyd. Operon
prezentacja "Pasożyty ludzkie" przygotowana przeze mnie
notatki z lekcji